Diamentowe ABC

Diamenty, czyli najcenniejsze i najtwardsze kamienie szlachetne, mogą różnić się wielkością, jakością i wagą. Od czego zależy ich ostateczna wartość? Dlaczego dwa kamienie o identycznej wielkości mogą tak bardzo różnić się ceną?


Zasada 4C – jak wyceniamy diamenty

Powszechnie przyjętym kryterium do określania wartości diamentów jest tzw. “zasada 4C”. 
Są to cztery parametry, których skrót pochodzi od pierwszych liter angielskich terminów:

carat (karat)
colour (barwa)
clarity (czystość)
cut (szlif)

Nie tylko wielkość diamentu wyznacza jego wartość. Zgodnie z kryterium 4C, może się zdarzyć, że mały diament cechujący się niezwykłą barwą (np. czerwoną, która jest niesamowicie rzadka!) – może być kilkusetkrotnie droższy od dużego, bezbarwnego okazu.


Parametry 4C

Carat – karat (skróty ct lub kt)

Podstawowym kryterium przy ocenie diamentów jest ich masa (przekładająca się na wielkość). Karat to podstawowa jednostka wagi kamieni szlachetnych, a więc karatami określamy również  masę diamentów
Nazwakarat” wywodzi się od łacińskiej nazwy drzewa Ceratonia siliqua (szarańczyn strąkowy), którego nasiona mają po wysuszeniu jednakową masę – około 0,2 g. W średniowieczu służyły one właśnie do ważenia kamieni szlachetnych – wykorzystywano je jako odważniki.

0,2 g = 1 ct
1 g = 5 ct


Colour – barwa 

Najczęściej używaną skalą barw diamentów jest amerykańska “skala GIA” (Gemological Institute of America) – określa stopień bezbarwności diamentu:

  • D, E, F – bezbarwne,
  • G, H, I, J – bliskie bezbarwnych,
  • K, L, M – lekko żółte
  • N, O, P, Q, R – jasne żółte
  • S, T, U, V, W, X, Y, Z – żółte

Wartość diamentów spada wraz z ich zażółceniem – im bardziej żółtawy, tym niższa jego wartość. 
Skala GIA odnosi się do tzw. barw typowych – od bezbarwnych, po odcienie żółci i brązu. Różnice między nimi bywają bardzo subtelne, dlatego do ich określania niezbędne są odpowiednie warunki oświetleniowe oraz porównywanie do wzorców. Generalnie – im diament bardziej bezbarwny, tym wyższa jego wartość.
W branży jubilerskiej, jako najbardziej popularne przyjęły się diamenty o zabarwieniu opisywanym literami G, H, I, J. Mają one najlepszy stosunek jakości do ceny.
Poza barwami typowymi, wyróżnia się barwy fantazyjne, wobec których nie stosuje się powyższej skali. Diamenty o barwach fantazyjnych występują w naturze bardzo rzadko –  są to okazy o barwach różowych, czerwonych, niebieskich i zielonych.



Clarity – czystość

Kolejnym parametrem wpływającym na wartość diamentu jest jego czystość. Im czystszy kamień, tym wyższa jest jego wartość, a mówiąc bardziej fachowo, im mniej inkluzji i skaz – tym lepiej.
Kamienie szlachetne zawsze posiadają naturalne inkluzje (“wrostki”, znamiona wewnętrzne) i skazy. Można powiedzieć, że są to mikroskopijne wrostki innych minerałów, pęknięcia, lub innego rodzaju “uszkodzenia”. Większości z nich nie zobaczymy gołym okiem, dlatego do oceny czystości diamentów wykorzystuje się lupy (standardowo o dziesięciokrotnym powiększeniu).
Czystość diamentów oznaczamy w następujący sposób:

  • FL (Flawless) lub LP (Loup Clean) – czysty, wolny zarówno od znamion wewnętrznych, jak i zewnętrznych,
  • IF (Internally Flawless) – czysty, wolny od znamion wewnętrznych, w specjalistycznym badaniu wykazuje jedynie minimalne znamiona zewnętrzne,
  • VVS1, VVS2 (Very Very Small Inclusions) – bardzo, bardzo małe zanieczyszczenia (inkluzje), bardzo trudne do dostrzeżenia przy 10-krotnym powiększeniu,
  • VS1, VS2 (Very Small Inclusions) – nieznaczne, drobne znamiona wewnętrzne, trudne do dostrzeżenia w badaniu przy 10-krotnym powiększeniu,
  • SI1, SI2 (Small Inclusions) – małe zanieczyszczenia, w większości przypadków niewidoczne gołym okiem, natomiast dostrzegalne przy 10-krotnym powiększeniu,
  • I1, I2, I3 (Included 1, 2, 3; zamiennie używa się symboli P1, P2, P3) – niska klasa czystości, z zanieczyszczeniami widocznymi dla eksperta gołym okiem.


Cut – szlif

Szlif diamentu to sposób jego obróbki – nadanie mu określonej formy z uwzględnieniem właściwych proporcji oraz wykończenia. Precyzyjniej mówiąc, szlifierze  nadają diamentom parametry, czyli proporcjonalny stosunek części kamienia oraz odpowiednią ilość i symetrię fasetek (“ścianek”).
Szlif powinien wydobyć z kamienia jego walory estetyczne oraz nadać mu jak najbardziej korzystny efekt optyczny (“odblaski”). 
Parametry szlifu wpływają na ilość odbijanego przez kamień światła. Szlifierze często decydują się na wycięcie nieco mniejszego brylantu, aby zapewnić lepsze proporcje szlifu, który będzie się cechował tzn. większym “ogniem” (odblaskami). 
Tylko prawidłowo wykonany szlif pozwala dostrzec “brylancję” diamentu, czyli całkowite wewnętrzne odbicie światła od wewnętrznych oraz zewnętrznych powierzchni.
Jakość szlifu ma duży wpływ na finalną wartość kamienia, a jego ocena to najtrudniejsza część procesu wyceny kamienia.
Szlif jubilerski ocenia się w skali:

  • doskonały (excellent),
  • bardzo dobry (very good), 
  • dobry (good),
  • zadowalający (fair),
  • słaby (poor).

Rodzaje podstawowych szlifów stosowanych w jubilerstwie:

 

BRYLANT to nazwa oszlifowanego diamentu o szlifie brylantowym.

Każdy brylant jest diamentem, ale nie każdy diament jest brylantem.
Potocznie (niepoprawnie) brylantem określa się każdy oszlifowany diament.

 

Certyfikaty – czyli nieformalne “piąte C”

Diamenty mogą posiadać certyfikat poświadczający ich autentyczność. Istnieją 3 najważniejsze międzynarodowe laboratoria wydające takie certyfikaty:
GIA – Gemological Institute of America, które jest najpotężniejszym laboratorium gemmologicznym na świecie;
HRD – The Diamond High Council (Hoge Raad voor Diamant) – jest to europejski odpowiednik GIA, z siedzibą w belgijskiej Antwerpii, która od wieków uważana jest za stolicę handlu diamentami;
IGI – International Gemological Institute – powstało w Antwerpii, a obecnie szczyci się największą liczbą filii na świecie.
Na certyfikacie znajdziemy zazwyczaj takie informacje, jak:

  • nr identyfikacyjny,
  • masa podana w karatach (skrót kt lub ct).
  • wymiary podane w milimetrach,
  • barwa,
  • kształt i rodzaj szlifu oraz wszystkie parametry dotyczące szlifu,
  • czystość,
  • fluorescencja,
  • uwagi nt. inkluzji,
  • treść inskrypcji laserowej,
  • kod QR.

Numer na certyfikacie powinien korespondować z laserowo wygrawerowanym numerem na rondyście diamentu.

Amatorowi bardzo trudno jest samodzielnie ocenić jakość i autentyczność diamentu. W tym celu, zachęcamy do kontaktu z ekspertami.

Informacje o plikach cookies
Ta strona korzysta z plików cookies, aby świadczyć usługi na najwyższym poziomie. Korzystanie ze strony oznacza, że zgadzasz się na ich użycie.